Racjonalne żywienie rodziny
Wraz z rosnącą popularnością żywności ekologicznej, cena stała się mniejszym determinantem wyboru, co daje możliwość tworzenia produktów wysokiej jakości i według naturalnych receptur. Żywność wytwarzana tradycyjnymi metodami jest bowiem o wiele zdrowsza, dlatego stanowi doskonały element w racjonalnym żywieniu rodziny.
Żywność może być uznana za funkcjonalną, jeśli udowodniono jej korzystny wpływ na jedną lub więcej czynności organizmu ponad efekt odżywczy. Wpływ ten polega na poprawie stanu zdrowia oraz samopoczucia i zmniejszenia ryzyka chorób.
Składniki żywności funkcjonalnej biorą udział w zapobieganiu i wspomaganiu leczenia niektórych chorób, takich jak: nowotwory, choroby układu krążenia, zaburzenia układu pokarmowego, wspomaganie układu odpornościowego organizmu, osteoporoza, nadciśnienie tętnicze (przyczyna: spożywanie produktów zawierających dużej ilości soli).
Probiotyki i prebiotyki
Spośród wielu składników mogących wchodzić w skład żywności funkcjonalnej wymienić należy probiotyki i prebiotyki.
Probiotyki to żywe mikroorganizmy obecne w pożywieniu, które po spożyciu w określonej ilości wywierają pozytywne działanie na ustrój gospodarza poprzez poprawę równowagi mikroflory jelitowej.
Natomiast prebiotyki to składniki pożywienia oporne na działanie enzymów trawiennych przewodu pokarmowego, które wybiórczo pobudzają wzrost i/lub aktywność wybranych szczepów mikroflory jelitowej, to jest błonnik pokarmowy i antyoksydanty. Do najlepszych probiotyków należą fermentowane napoje mleczne, kefiry i jogurty typu „bio” oraz mleko acidofilne, a także produkty kwaszone, na przykład ogórki i kapusta, które wprowadzają do przewodu pokarmowego pałeczki kwasu mlekowego i bifidobakterie, chronią organizm człowieka przed zasiedleniem i rozwojem bakterii gnilnych i chorobotwórczych.
Najlepsze źródła antyoksydantów to owoce cytrusowe, leśne jagody, herbata, rzeżucha, czerwone winogrona, wino, brokuły i karczochy. Czynnikami zaburzającymi stan mikroflory jelitowej są: niewłaściwa dieta, stany chorobowe jelit (mogą być przyczyną niszczenia tej flory), terapia radiacyjna i przyjmowanie antybiotyków.
Warto podkreślić rolę żywności ekologicznej w racjonalnym żywieniu rodziny. Z definicji wynika, że żywność ekologiczna to określenie żywności produkowanej metodami rolnictwa ekologicznego. W takim rolnictwie nie używa się nawozów sztucznych i pestycydów. Ekologiczna produkcja żywności gwarantuje ochronę zdrowia ludzi i środowiska – co oznacza, że naturalne ekosystemy nie są dodatkowo obciążone oraz wspierany jest rozwój rolnictwa.
Żywność ekologiczna jest produkowana przy użyciu naturalnych środków produkcji – nie zawiera szkodliwych dodatków chemicznych oraz konserwantów. Nie zawiera zanieczyszczeń chemicznych, jest wolna od nawozów sztucznych, antybiotyków oraz nie jest modyfikowana genetycznie. Ponadto posiada wyższe walory smakowe, a warzywa i owoce są bardziej aromatyczne i długo zachowują swoją świeżość. Produkty ekologiczne są wytwarzane zgodnie z zasadą zrównoważonego wytwarzania.
Dodatki do żywności
Biorąc pod uwagę wszystkie aspekty zdrowego żywienia, warto zastanowić się, co tak naprawdę jest dodawane do żywności oraz w jakim celu. Substancje obce w żywności to substancje, które nie spełniają warunków w określonych dla środków spożywczych i używek, a mogą znajdować się w nich albo na ich powierzchni. Definicja ta obejmuje zarówno substancje dodatkowe dozwolone, jak i zanieczyszczenia oraz pozostałości pestycydów, nawozów, a także leków weterynaryjnych, antybiotyków i preparatów hormonalnych.
Substancje te dodawane są celowo lub dostają się do żywności przypadkowo. Substancje obce w żywności można podzielić na trzy grupy, uwzględniając ich pochodzenie: zanieczyszczenie przypadkowe, zanieczyszczenia techniczne, związki dodawane celowo.
Barwniki to substancje dodawane do żywności celowo, aby podnieść efekty optyczne produktu pokarmowego. Do barwienia żywności służą zarówno barwniki naturalne, jak i sztuczne. Stosuje się je dlatego, że barwa produktu ułatwia dokonanie oceny pozostałych cech organoleptycznych, określając w dużej mierze oczekiwania co do smaku i zapachu, dzięki czemu zachęca lub zniechęca do spożycia. W wielu przypadkach ostrzega przed spożyciem produktu zepsutego lub otrzymanego z surowca złej jakości, wskazuje na ilość użytych składników, a także uczy konsumenta, wyrabiając skojarzenia między barwą a smakiem i zapachem.
Zgodnie z polskim prawem, barwić nie wolno: mleka, śmietany, śmietanki, serów twarogowych, herbaty, kakao, kawy, czekolady, masy i polewy czekoladowej, skórek owoców cytrusowych, ryb i przetworów rybnych, mięsa i przetworów mięsnych, jelit naturalnych jako osłonek do wyrobów wędliniarskich, olejów roślinnych, cukru oraz przetworów z jaj.
Substancje konserwujące to kolejne dodatki do żywności. Do konserwowania stosuje się metody fizyczne (temperatura, promieniowanie jonizujące) i chemiczne, które mają na celu przedłużenie trwałości produktu w wyniku: hamowania rozwoju zarodników pleśni, działania bakteriobójczego, hamowania rozwoju drożdżaków i laseczki ziemniaczanej, działania redukującego (bezwodnik kwasu siarkowego).
Dodatkami do żywności mogą być również: skrobie modyfikowane, kwasy, stabilizatory, emulgatory, zagęstniki, substancje wypełniające, substancje wiążące, substancje spulchniające i tym podobne.
Racjonalne żywienie rodziny jest wielowymiarowym tematem. Należy zwracać szczególną uwagę na to co jemy oraz jakiej jakości jest pożywienie. Widać duże zainteresowanie żywnością ekologiczną, co daje możliwość rozwoju mniejszym firmom oraz ukazuje, że konsument zmienia swoje przyzwyczajenia i skupia większą uwagę na jakości danego produkty i tradycji wytwarzania.
