Bydło mleczne

75 lat Zakładu Hodowli Bydła Instytutu Zootechniki – PIB w Balicach

W dniach 4-5 września 2025 r. odbyła się konferencja z okazji jubileuszu 75-lecia Instytutu Zootechniki – Państwowego Instytutu Badawczego w Balicach. Temat przewodni brzmiał: „Współczesna hodowla bydła w zmieniających się warunkach klimatycznych Polski”.

Organizatorem jubileuszowej konferencji był Zakład Hodowli Bydła, którego kierownikiem jest dr hab. Piotr Wójcik, prof. IZ-PIB. Konferencję zainaugurował dr Tomasz Jacek - dyrektor IZ-PIB w Balicach oraz mgr Jarosław Wawrzyniak, dyrektor Zakładu Doświadczalnego w Pawłowicach.

Konferencja odbyła się w dniach 4-5 września 2025 r. w Pałacu Mielżyńskich w Pawłowicach i była przeznaczona dla osób, instytucji oraz firm współpracujących z Instytutem Zootechniki – PIB w Balicach, w zakresie prowadzonych badań, projektów oraz realizowanych konferencji. Łącznie na sali przebywało blisko 150 osób.

Panele tematyczne - dzień pierwszy

Podczas pierwszego dnia konferencji zaplanowano aż pięć paneli tematycznych.

Pierwszy z nich, dotyczył oceny wartości genetycznych bydła w świetle wyników wydajnościowych, w ramach którego poruszono takie zagadnienia jak: bydło w erze cyfrowej, czyli jak AI i Big Data napędzają hodowlę przyszłości; mleczna hodowla na zakręcie przyszłości oraz transkryptomika.

Drugi blok dotyczył zmian w wartości użytkowej bydła. W ramach tego bloku poruszono zagadnienia związane z rozwojem oceny użytkowej bydła mięsnego i mlecznego w Polsce.

Motywem przewodnim trzeciego bloku tematycznego było bydło w zmieniającym się środowisku naturalnym. Głównymi tematami w jego ramach było podejście do wypasu bydła w kontekście zmian klimatu oraz monitoring środowiska wypasu bydła.

Fragment konferencji

Czwarty blok tematyczny obejmował homogenne środowisko obory. Podczas niego przedstawiono rozwiązania dot. wentylacji jako sposobu przeciwdziałania stresowi cieplnemu bydła oraz nowoczesnym rozwiązaniom w zakresie organizacji stołu paszowego.

Piąty blok był poświęcony aktualnym metodom wsparcia hodowli bydła w kraju. W ramach tej części omówiono ekoschematy i interwencję I 10.15 oraz przedstawiono rolę ODR-ów w zakresie łączenia nauki i praktyki.

Panele tematyczne - dzień drugi

Drugi dzień konferencji składał się z czterech bloków tematycznych.

Pierwszy blok dot. współczesnych wyzwań hodowlano-produkcyjnych u bydła, obejmował zagadnienia związane z precyzyjnym żywieniem zwierząt z zastosowaniem AI oraz modelowania stołu paszowego w różnych warunkach środowiskowych.

W części dotyczącej profilaktyki i prewencji w dobie zagrożeń epidemiologicznych, podkreślano rolę profilaktyki i wczesnej prewencji w hodowli bydła, a także konieczność doskonalenia nowych cech zdrowotnych we współczesnej hodowli bydła holsztyńsko-fryzyjskiego.

Grupa pracowników WODR

Trzeci blok był poświęcony ekologicznemu i prospołecznemu modelowi produkcji i utrzymania bydła. Podczas tego bloku tematycznego próbowano odpowiedzieć na pytanie czym jest tzw. mięso ekologiczne, jakie rasy bydła są objęte programami ochrony w Polsce, czym jest dobrostan zwierząt oraz przedstawiono gospodarstwo utrzymujące bydło mleczne w systemie ekologicznym.

Z kolei w czwartym bloku tematycznym pn. bydło i inne gatunki towarzyszące, zaprezentowano rolę koni w hodowli bydła oraz rolę alpak jako elementu aktywizującego gospodarstwa hodowlano-turystyczne.

Kadra ekspertów

Prelegentami na konferencji byli pracownicy Instytutu Zootechniki: mgr Dawid Słomian, dr inż. Monika Skarwecka, dr inż. Kacper Żukowski, dr inż. Grzegorz Skrzyński, dr hab. Iwona Radkowska - prof. IŻ-PIB, dr inż. Agata Karpowicz, dr inż. Bartosz Szymik, dr inż. Piotr Topolski, dr inż. Anna Majewska, dr inż. Iwona Wrona oraz mgr Anna Teler.

Wykłady prowadzili również przedstawiciele firm i instytucji: Krzysztof Słoniewski (PFHBiPM), Sebastian Przenisło (Farms Innovations SA, Michał Czech (Melkens sp. z o. o.), Renata Szwarc (Smart Feed sp. z o. o.), prof. Marcin Gołębiewski (SGGW), a także przedstawiciele CDR oraz ODR.

Konferencję zakończyła dyskusja, której moderatorem był dr hab. Piotr Wójcik, prof. IZ-PIB w Balicach, który jednocześnie podziękował za liczne przybycie zaproszonych gości oraz wyraził wolę zacieśniania współpracy pomiędzy zgromadzonymi jednostkami w zakresie zaplanowanych do realizacji kolejnych projektów badawczych.

Zorganizowana konferencja była nie tylko okazją do podsumowania działalności Instytutu, ale także do przedstawienia wyzwań, przed jakimi stoją gospodarstwa rolne prowadzące chów i hodowlę bydła w Polsce. Przedstawiciele firm zaprezentowali wypracowane wraz z Instytutem rozwiązania technologiczne, których część pomyślnie została wdrożona w praktyce. Uczestnicy konferencji podkreślali wiodącą rolę Instytutu w zakresie prowadzenia badań oraz okazywali pełną gotowość do włączenia się w realizację kolejnych projektów.

Zadania Instytutu

IZ-PIB w Balicach na co dzień zajmuje się:

  • prowadzeniem badań naukowych (podstawowych, stosowanych, przemysłowych), prac rozwojowych w zakresie produkcji zwierzęcej i kształtowania środowiska rolniczego oraz działalności badawczo-rozwojowej,
  • zastosowaniem wyników badań naukowych, prac rozwojowych oraz rezultatów działalności badawczo-rozwojowej do potrzeb praktyki,
  • wdrażaniem wyników badań naukowych, prac rozwojowych oraz rezultatów działalności badawczo-rozwojowej.

Zakres realizowanych w IZ-PIB w Balicach badań naukowych i prac rozwojowych:

  • chów i hodowla: bydła, koni, owiec i kóz, świń, drobiu oraz pozostałych zwierząt,
  • uprawy rolne, w tym: zboża, rośliny strączkowe i rośliny oleiste,
  • badania i analizy związane z jakością żywności,
  • działalność edukacyjna i upowszechnieniowa, w tym związana z organizacją targów, wystaw i kongresów,
  • działalność wydawnicza,
  • przetwarzanie, zarządzanie i udostępnianie danych teleinformatycznych.

Misją Ośrodków Doradztwa Rolniczego jest zapewnienie łączności pomiędzy nauką i praktyką. Doradcy bezpośrednio współpracując z rolnikami, słysząc od nich z jakimi wyzwaniami (technicznymi, bądź technologicznymi) się borykają, mogą pomóc w wypracowaniu (m. in. przy współpracy z IZ-PIB) rozwiązań, których celem będzie ułatwienie codziennej pracy rolnika.

Dlatego jako Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu zachęcamy gospodarstwa, zwłaszcza te należące do Sieci Gospodarstw Demonstracyjnych WODR w Poznaniu, do włączania się w projekty, demonstracje, pokazy, czy też szkolenia, które są realizowane przez doradców oraz przedstawicieli świata nauki. Dzięki współpracy trzech podstawowych elementów, tj. praktyki, doradztwa i nauki, możemy wspólnie wypracować takie rozwiązania, które nie będą stanowiły jedynie teoretycznego wywodu, a będą realnym wsparciem w codziennej pracy rolnika.

Tekst i zdjęcia: Wioleta Barczak, główny specjalista ds. produkcji zwierzęcej WODR w Poznaniu