
75 lat Zakładu Hodowli Bydła Instytutu Zootechniki – PIB w Balicach
W dniach 4-5 września 2025 r. odbyła się konferencja z okazji jubileuszu 75-lecia Instytutu Zootechniki – Państwowego Instytutu Badawczego w Balicach. Temat przewodni brzmiał: „Współczesna hodowla bydła w zmieniających się warunkach klimatycznych Polski”.
Organizatorem jubileuszowej konferencji był Zakład Hodowli Bydła, którego kierownikiem jest dr hab. Piotr Wójcik, prof. IZ-PIB. Konferencję zainaugurował dr Tomasz Jacek - dyrektor IZ-PIB w Balicach oraz mgr Jarosław Wawrzyniak, dyrektor Zakładu Doświadczalnego w Pawłowicach.
Konferencja odbyła się w dniach 4-5 września 2025 r. w Pałacu Mielżyńskich w Pawłowicach i była przeznaczona dla osób, instytucji oraz firm współpracujących z Instytutem Zootechniki – PIB w Balicach, w zakresie prowadzonych badań, projektów oraz realizowanych konferencji. Łącznie na sali przebywało blisko 150 osób.
Panele tematyczne - dzień pierwszy
Podczas pierwszego dnia konferencji zaplanowano aż pięć paneli tematycznych.
Pierwszy z nich, dotyczył oceny wartości genetycznych bydła w świetle wyników wydajnościowych, w ramach którego poruszono takie zagadnienia jak: bydło w erze cyfrowej, czyli jak AI i Big Data napędzają hodowlę przyszłości; mleczna hodowla na zakręcie przyszłości oraz transkryptomika.
Drugi blok dotyczył zmian w wartości użytkowej bydła. W ramach tego bloku poruszono zagadnienia związane z rozwojem oceny użytkowej bydła mięsnego i mlecznego w Polsce.
Motywem przewodnim trzeciego bloku tematycznego było bydło w zmieniającym się środowisku naturalnym. Głównymi tematami w jego ramach było podejście do wypasu bydła w kontekście zmian klimatu oraz monitoring środowiska wypasu bydła.
Czwarty blok tematyczny obejmował homogenne środowisko obory. Podczas niego przedstawiono rozwiązania dot. wentylacji jako sposobu przeciwdziałania stresowi cieplnemu bydła oraz nowoczesnym rozwiązaniom w zakresie organizacji stołu paszowego.
Piąty blok był poświęcony aktualnym metodom wsparcia hodowli bydła w kraju. W ramach tej części omówiono ekoschematy i interwencję I 10.15 oraz przedstawiono rolę ODR-ów w zakresie łączenia nauki i praktyki.
Panele tematyczne - dzień drugi
Drugi dzień konferencji składał się z czterech bloków tematycznych.
Pierwszy blok dot. współczesnych wyzwań hodowlano-produkcyjnych u bydła, obejmował zagadnienia związane z precyzyjnym żywieniem zwierząt z zastosowaniem AI oraz modelowania stołu paszowego w różnych warunkach środowiskowych.
W części dotyczącej profilaktyki i prewencji w dobie zagrożeń epidemiologicznych, podkreślano rolę profilaktyki i wczesnej prewencji w hodowli bydła, a także konieczność doskonalenia nowych cech zdrowotnych we współczesnej hodowli bydła holsztyńsko-fryzyjskiego.
Trzeci blok był poświęcony ekologicznemu i prospołecznemu modelowi produkcji i utrzymania bydła. Podczas tego bloku tematycznego próbowano odpowiedzieć na pytanie czym jest tzw. mięso ekologiczne, jakie rasy bydła są objęte programami ochrony w Polsce, czym jest dobrostan zwierząt oraz przedstawiono gospodarstwo utrzymujące bydło mleczne w systemie ekologicznym.
Z kolei w czwartym bloku tematycznym pn. bydło i inne gatunki towarzyszące, zaprezentowano rolę koni w hodowli bydła oraz rolę alpak jako elementu aktywizującego gospodarstwa hodowlano-turystyczne.
Kadra ekspertów
Prelegentami na konferencji byli pracownicy Instytutu Zootechniki: mgr Dawid Słomian, dr inż. Monika Skarwecka, dr inż. Kacper Żukowski, dr inż. Grzegorz Skrzyński, dr hab. Iwona Radkowska - prof. IŻ-PIB, dr inż. Agata Karpowicz, dr inż. Bartosz Szymik, dr inż. Piotr Topolski, dr inż. Anna Majewska, dr inż. Iwona Wrona oraz mgr Anna Teler.
Wykłady prowadzili również przedstawiciele firm i instytucji: Krzysztof Słoniewski (PFHBiPM), Sebastian Przenisło (Farms Innovations SA, Michał Czech (Melkens sp. z o. o.), Renata Szwarc (Smart Feed sp. z o. o.), prof. Marcin Gołębiewski (SGGW), a także przedstawiciele CDR oraz ODR.
Konferencję zakończyła dyskusja, której moderatorem był dr hab. Piotr Wójcik, prof. IZ-PIB w Balicach, który jednocześnie podziękował za liczne przybycie zaproszonych gości oraz wyraził wolę zacieśniania współpracy pomiędzy zgromadzonymi jednostkami w zakresie zaplanowanych do realizacji kolejnych projektów badawczych.
Zorganizowana konferencja była nie tylko okazją do podsumowania działalności Instytutu, ale także do przedstawienia wyzwań, przed jakimi stoją gospodarstwa rolne prowadzące chów i hodowlę bydła w Polsce. Przedstawiciele firm zaprezentowali wypracowane wraz z Instytutem rozwiązania technologiczne, których część pomyślnie została wdrożona w praktyce. Uczestnicy konferencji podkreślali wiodącą rolę Instytutu w zakresie prowadzenia badań oraz okazywali pełną gotowość do włączenia się w realizację kolejnych projektów.
Zadania Instytutu
IZ-PIB w Balicach na co dzień zajmuje się:
- prowadzeniem badań naukowych (podstawowych, stosowanych, przemysłowych), prac rozwojowych w zakresie produkcji zwierzęcej i kształtowania środowiska rolniczego oraz działalności badawczo-rozwojowej,
- zastosowaniem wyników badań naukowych, prac rozwojowych oraz rezultatów działalności badawczo-rozwojowej do potrzeb praktyki,
- wdrażaniem wyników badań naukowych, prac rozwojowych oraz rezultatów działalności badawczo-rozwojowej.
Zakres realizowanych w IZ-PIB w Balicach badań naukowych i prac rozwojowych:
- chów i hodowla: bydła, koni, owiec i kóz, świń, drobiu oraz pozostałych zwierząt,
- uprawy rolne, w tym: zboża, rośliny strączkowe i rośliny oleiste,
- badania i analizy związane z jakością żywności,
- działalność edukacyjna i upowszechnieniowa, w tym związana z organizacją targów, wystaw i kongresów,
- działalność wydawnicza,
- przetwarzanie, zarządzanie i udostępnianie danych teleinformatycznych.
Misją Ośrodków Doradztwa Rolniczego jest zapewnienie łączności pomiędzy nauką i praktyką. Doradcy bezpośrednio współpracując z rolnikami, słysząc od nich z jakimi wyzwaniami (technicznymi, bądź technologicznymi) się borykają, mogą pomóc w wypracowaniu (m. in. przy współpracy z IZ-PIB) rozwiązań, których celem będzie ułatwienie codziennej pracy rolnika.
Dlatego jako Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu zachęcamy gospodarstwa, zwłaszcza te należące do Sieci Gospodarstw Demonstracyjnych WODR w Poznaniu, do włączania się w projekty, demonstracje, pokazy, czy też szkolenia, które są realizowane przez doradców oraz przedstawicieli świata nauki. Dzięki współpracy trzech podstawowych elementów, tj. praktyki, doradztwa i nauki, możemy wspólnie wypracować takie rozwiązania, które nie będą stanowiły jedynie teoretycznego wywodu, a będą realnym wsparciem w codziennej pracy rolnika.
Tekst i zdjęcia: Wioleta Barczak, główny specjalista ds. produkcji zwierzęcej WODR w Poznaniu