Popularne zioła lecznicze i ich właściwości

Pokrzywa zwyczajna. Wyciągi i napary z jej liści pomagają przy stanach zapalnych dróg moczowych i przewodu pokarmowego, takich jak nieżyt żołądka, jelit oraz biegunki. Odwary z liści i korzenia pokrzywy pomagają również w walce z łupieżem i łojotokami. Zbiór od czerwca do września, jednak najbardziej wartościowe są tzw. „pokrzywy majowe”.

Dziurawiec. W postaci naparu na problemy wątrobowe, z układem moczowym, a także żołądkowe, przy kamicy żółciowej, zastoju żółci w pęcherzyku żółciowym, stanach zapalnych błony śluzowej żołądka, dnie moczanowej, problemach z oddawaniem moczu. Ma działanie uspokajające oraz sprawdza się w terapii odmrożeń, oparzeń oraz trudno gojących się ran. Redukuje stany zapalne gardła i dziąseł. Występuje na ugorach, przy miedzach, na słonecznych polanach leśnych i w miejscach opuszczonych. Zbiór między czerwcem a sierpniem.

Rumianek. Napar z rumianku to dobre remedium na stany zapalne przewodu pokarmowego, a także zgagę i brak apetytu. Można stosować go zewnętrznie i wewnętrznie jako napar. Zastosowanie zewnętrzne uśmierza świąd, zaczerwienienia, dolegliwości oczu, a także wspiera leczenie odleżyn. Zbiór od maja do jesieni (w suche i słoneczne dni - najlepiej w godzinach popołudniowych).

Mniszek lekarski. Poprawia trawienie, wykazuje właściwości moczopędne, wzmacniające odporność oraz wspomagające walkę z chorobami skóry, pomaga w nieżytach jamy ustnej i górnych dróg oddechowych. Stosuje się go również w kosmetyce, pod postacią okładów na kurzajki, brodawki czy kłykciny. Występuje na łąkach oraz zaroślach.

Babka lancetowata. Okłady z odwarem z liści babki pomagają przy uszkodzeniach skóry i jej stanach zapalnych, popijanie odwaru pomaga z kolei w przewlekłych nieżytach żołądka, uszkodzeniu błon śluzowych przewodu pokarmowego oraz „bezkwaśności”. Zbiór od maja do września.

Szałwia. Pomaga w łagodzeniu dolegliwości żołądkowych i niestrawności, łagodzi objawy menopauzy, takich jak uderzenia gorąca i nadmierne pocenie się, wspiera układ odpornościowy. Szałwia jest bogata w antyoksydanty, które pomagają wzmocnić nasz układ odpornościowy i chronić organizm przed działaniem szkodliwych wolnych rodników. Zioło ułatwia relaks i dobry sen, poprawia koncetrację. Zioło to jest znane z działania przeciwbakteryjnego. Po napar z szałwii warto sięgnąć przy infekcji górnych dróg oddechowych, bólu gardła lub zębów.

W kuchni zioła jak przyprawy

Jałowiec pospolity. Jego jagody podnoszą smak dań mięsnych (szczególnie dziczyzny) oraz warzywnych kiszonek (np. kapusty), czyniąc go bardziej wyrazistym.

Lubczyk. Intensywnie wzbogaca smak ziemniaków, makaronów, sosów i zup (m.in. rosołu).

Chrzan pospolity. Nadaje potrawom wyrazistego charakteru, wzbogaca dania z ryb i mięs, piekąc lub smażąc je z dodatkiem chrzanu (świeżego korzenia pokrojonego w słupki lub obkładając mięso liśćmi) bądź serwując go w formie sosu, jest on nieodzownym elementem rozmaitych przetworów, jak np. kiszone ogórki, do których należy dodać zarówno odrobinę korzenia, jak i liście. Chrzan nie tylko wzbogaci smak ogórków, ale też zapobiegnie ich psuciu.

Macierzanka. Suszone listki macierzanki są dobrą przyprawą do mięs, dziczyzny, ryb, drobiu, roślin strąkowych, polewek i sosów. Kwitnie od czerwca do września i w tym czasie jej listki są najsmaczniejsze. Niektóre jej odmiany mają zapach cytrynowy, inne zaś pomarańczowy czy kminkowy.

Lebiodka pospolita. Zwana również polskim oregano, a można ją dodawać do mięs, serów, sporządzać z niej napary. Położone na żarzących się węglach listki nadają pieczonemu się na ruszcie mięsu delikatny smak i aromat.

Uznane zioła w kosmetologii

Rumianek. Działa przeciwzapalnie i łagodząco na skórę, zwłaszcza wrażliwą i alergiczną.

Pokrzywa. Regeneruje i działa tonizująco na skórę, zapobiega łupieżowi, hamuje wypadanie włosów.

Mniszek lekarski. Jest składnikiem kosmetyków odmładzających, redukujących różnego rodzaju przebarwienia, a także leczących zmiany skórne, np. trądzik, spowalnia starzenie się cery, jednocześnie odżywiając i wygładzając ją, poprawia koloryt skóry, usuwa przebarwienia, łagodzi podrażnienia i przyspiesza gojenie się drobnych ran.

Skrzyp. Uszczelnia naczynka krwionośne, przyśpiesza gojenie się ran, wzmacnia włosy.

Chmiel zwyczajny. Stymuluje produkcję kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego oraz regeneruje naskórek. Kosmetyki z chmielem działają przeciwstarzeniowo i odmładzająco.

Tekst: Natalia Machowska, doradca w Powiatowym Zespole Doradztwa Rolniczego w powiecie krotoszyńskim

Zdjęcia: Freepik