Ogródek z warzywami przed domem. Gęsto posadzone rośliny zapełniają całe dostępną przestrzeń. Widać pomidory i słoneczniki.

Działanie „Rolnictwo ekologiczne” w 2022 roku

Produkcja ekologiczna niesie wiele korzyści dla planety, ludzi oraz zwierząt. Działalność ta jest coraz bardziej doceniana przez rolników, a także instytucje, które wspierają rolnictwo ekologiczne w postaci różnych dotacji. Taką pomocą są chociażby płatności w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Ziemia od lat była żywicielem jej mieszkańców. Rolnicy musieli o nią bardzo dbać, a ponieważ tylko nielicznych w Polsce było stać na zakup drogich środków ochrony roślin czy sztucznych nawozów, to do perfekcji opracowali zasady stosowania płodozmianu i zmianowania, naturalne metody ochrony przed szkodnikami czy zasady doboru odpornych ras, gatunków i odmian. Zapewnienie bioróżnorodności i szczególna dbałość o nią było naturalnym zachowaniem każdego gospodarza. Stosowane zasady oraz metody uprawy i produkcji opierały się na zachowaniu równowagi w przyrodzie, poszanowaniu tradycji, kultury i rozwoju zgodnie z naturą. Takim systemem gospodarowania w bieżących czasach jest rolnictwo ekologiczne. Dziś, zwłaszcza przy obecnych bardzo wysokich cenach nawozów, warto do niego wrócić.

Produkcja ekologiczna polega na stosowaniu prawidłowego płodozmianu, stosowaniu naturalnych metod utrzymania lub podwyższania biologicznej aktywności, odpowiednim doborze gatunków i odmian roślin, a także odpowiednim doborze gatunków i ras zwierząt.

Produkcja ekologiczna dla obniżenia kosztów produkcji jest wspierana w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020. Szczegółowe zasady udzielania wsparcia reguluje rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 marca 2015 roku w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. poz. 370 z późn. zm.). Celem działania „Rolnictwo ekologiczne” jest wspieranie dobrowolnych zobowiązań rolników, którzy podejmują się utrzymać lub przejść na praktyki i metody produkcji określone w przepisach dotyczących rolnictwa ekologicznego.

Płatności w obszarze rolnictwa ekologicznego

Płatność jest przyznawana corocznie przez cały okres zobowiązania ekologicznego. Wsparcie przyznawane jest w ramach następujących pakietów:
Pakiety rolnictwa ekologicznegoWarianty rolnictwa ekologicznegoStawki płatności od 2021 r. (zł/ha)
Pakiet 1. Uprawy rolnicze w okresie konwersji 1 475
Pakiet 2. Uprawy warzywne w okresie konwersji 2 249
Pakiet 3. Uprawy zielarskie w okresie konwersji 1 673

Pakiet 4. Uprawy sadownicze w okresie konwersji

4.1.1. Podstawowe uprawy sadownicze w okresie konwersji 2 591
4.1.2. Uprawy jagodowe w okresie konwersji 2 239
4.2. Ekstensywne uprawy sadownicze w okresie konwersji 1 025
Pakiet 5. Uprawy paszowe na gruntach ornych w okresie konwersji 1 100
Pakiet 6. Trwałe użytki zielone w okresie konwersji 631
Pakiet 7. Uprawy rolnicze po okresie konwersji 1 190
Pakiet 8. Uprawy warzywne po okresie konwersji 1 446
Pakiet 9. Uprawy zielarskie po okresie konwersji 1 673
Pakiet 10. Uprawy sadownicze po okresie konwersji 10.1.1. Podstawowe uprawy sadownicze po okresie konwersji 1 756
10.1.2. Uprawy jagodowe po okresie konwersji 1 960
10.2. Ekstensywne uprawy sadownicze po okresie konwersji 1 025
Pakiet 11. Uprawy paszowe na gruntach ornych po okresie konwersji 764
Pakiet 12. Trwałe użytki zielone po okresie konwersji 631

W działaniu „Rolnictwo ekologiczne” obowiązuje degresywność płatności:

  • 100% stawki podstawowej - za powierzchnię od 0,10 hektara do 50 hektarów;
  • 75% stawki podstawowej - za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha;
  • 60% stawki podstawowej - za powierzchnię powyżej 100 ha.

Od 2021 roku nastąpiło skrócenie okresu podejmowanych nowych zobowiązań. Nowe zobowiązania ekologiczne podejmowane w latach 2021-2022 będą trwały 3 lata, a nie jak dotychczas 5 lat. Skrócony okres realizacji zobowiązań nie dotyczy zobowiązań, które już są realizowane (kontynuacyjnych).

Rolnik, który chciałby przystąpić do wyżej wymienionego działania musi w pierwszym kroku wybrać jednostkę certyfikującą i zgłosić się do niej na odpowiednim formularzu, czyli wypełnić tak zwane „Zgłoszenie działalności w rolnictwie ekologicznym”. Formularze wniosku zgłoszeniowego oraz umowy znajdują się na stronach internetowych poszczególnych jednostek certyfikujących. Ich wykaz ogłoszony jest na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Co roku gospodarstwo poddawane jest pełnej kontroli przez jednostkę certyfikującą. Kontroli podlegają nie tylko wszystkie obiekty gospodarstwa, to jest działki rolne, budynki, urządzenia do produkcji, magazyny i tak dalej, ale także dokumentacja: rejestry produkcji, dowody zakupu środków do produkcji, księgi rachunkowe, rejestry sprzedaży. Na podstawie protokołu kontroli jednostka certyfikująca ocenia, czy gospodarstwo lub przetwórnia spełnia kryteria ekologicznej produkcji, by móc wystawić producentowi certyfikat zgodności.

Certyfikat, czyli poświadczenie zgodności produkcji z wymogami rolnictwa ekologicznego, przyznawany jest na rok.

Kolejnym krokiem jest zwrócenie się do doradcy z uprawnieniami rolnośrodowiskowymi celem opracowania planu działalności ekologicznej. Listę doradców z uprawnieniami można znaleźć na stronie internetowej Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu. Plan sporządza się na okres trwania zobowiązania, to jest w 2022 roku na 3 lata.

W celu otrzymania bardziej szczegółowych informacji, a także pomocy przy opracowaniu niezbędnych dokumentów zapraszamy do odwiedzenia doradców Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu.

Magdalena Świątkowska