Zdjęcie krzaczka z pomidorami w przydomowym ogródku

Warzywa w przydomowym ogródku – jakie wybrać i jak o nie zadbać?

Jakie warzywa wybrać do przydomowego ogródka i jak o nie zadbać? Które warzywa najlepiej posadzić koło siebie, a których nie powinno się sadzić w swoim sąsiedztwie? Dlaczego warto uprawiać przydomowy ogródek? Przekonajcie się sami!

Pierwszym krokiem do założenia ogródka warzywnego jest wybranie i stworzenie dla niego odpowiedniego miejsca do wzrostu. Powinno ono być dobrze nasłonecznione przez większą część dnia oraz osłonięte od wiatru. Jeśli już odnajdziesz idealne stanowisko, przygotuj na nim grządki – warto się na tym etapie dowiedzieć, jak przygotować ziemię pod warzywa.

Jeśli chcesz ułatwić sobie codzienną uprawę warzyw z ogrodu, postaw na podwórku podwyższone grządki z palet – dzięki nim możesz przyjąć wygodniejszą pozycję podczas plewienia i pielęgnacji roślin, a także w mniejszym stopniu będziesz borykać się z problemem chwastów zarastających podłoże.

Innym sposobem na efektywną uprawę warzyw z ogródka jest hodowanie ich pod osłonami. Jak zbudować szklarnię? Możesz kupić gotowe namioty foliowe o niewielkich wymiarach – na początek przygody z warzywami z przydomowego ogródka okażą się one w zupełności wystarczające.

Jakie warzywa do ogródka przydomowego wybrać?

Planowanie grządek to spore wyzwanie – w szczególności jeśli masz ograniczoną ilość miejsca do zagospodarowania. Ważne jest zachowanie umiaru i sięgnięcie po rośliny cechujące się dość łatwą uprawą. Jakie warzywa do ogródka warto wybrać?

  • Burak – siany wprost do gruntu zapewnia spore plony i jest mało wymagający.
  • Bób – można siać go od razu na stanowisko, ale przygotowanie rozsady warzyw będzie skutkowało szybszymi zbiorami.
  • Cebula – warto zasadzić od razu dymki, czyli małe cebulki, aby móc w krótkim czasie cieszyć się dostępem do świeżego szczypiorku.
  • Cukinia – można przygotować z rozsady lub siać wprost do gruntu, podobnie jak dynie. Należy jednak pamiętać, że wszystkie rośliny z rodziny dyniowatych potrzebują sporo miejsca do wzrostu i rozwoju.
  • Fasolka szparagowa – pyszna i łatwa w uprawie, jednak wrażliwa na mróz – zaleca się wysiewanie jej do gruntu po 15 maja.
  • Marchew – warto wysiać odmianę wczesną i późną, by jak najdłużej mieć ją pod ręką.
  • Ogórek – ogórki można przygotować z rozsady, jednak bardzo nie lubią przesadzania. Rozwiązaniem może być wysianie ich do gruntu po ustąpieniu przymrozków lub przygotowanie sadzonek w doniczkach torfowych, które można wsadzać do gruntu z roślinami.
  • Papryka i pomidor – oba warzywa są dość wymagające, konieczne jest przygotowanie rozsady, odpowiednie dokarmianie roślin po wysadzeniu do gruntu, ochrona przed chorobami i wykonywanie licznych zabiegów pielęgnacyjnych.
  • Rzodkiewka – odporna na niskie temperatury jest gotowa do zbioru już wczesną wiosną – można ją wysiać również na zbiór jesienny.
  • Sałata – można wysiewać ją do gruntu lub przygotować z rozsady.
  • Zioła – oregano, koperek, kolendra czy rozmaryn – można hodować zarówno na grządkach, jak i w większych donicach na balkonie czy tarasie.

Nasiona warzyw do ogrodu przydomowego – jak je wybrać?

Jeśli już wiesz, które warzywa wybrać do przydomowego ogródka, dowiedz się więcej o wyborze nasion. Warto się wcześniej zapoznać z opiniami na temat poszczególnych producentów, by dokonać dobrego zakupu.

Cena nie jest w tym przypadku najlepszym doradcą – lepiej zdać się na doświadczenie innych ogrodników i poczytać o jakości nasion na forach internetowych. Dzięki temu unikniesz rozczarowania, gdy po wysiłku włożonym w przygotowanie rozsad, wykiełkuje Ci jedynie znikoma część nasion warzyw do ogrodu.

Warto pamiętać, że oszczędzanie na nasionach się zwyczajnie nie opłaca – w przypadku nieudanego wysiewu może się okazać, ze stracisz cały sezon, ponieważ na przygotowanie kolejnej rozsady może już być za późno.

W takich sytuacjach można jeszcze skorzystać z wyjścia awaryjnego i kupić gotowe sadzonki, lecz produkcja własnych jest tańsza, a w dodatku bardziej satysfakcjonująca. Konieczne jest także pielenie grządek z warzywami – usuwanie wszelkich chwastów, które mogłyby przytłumić starannie pielęgnowane rośliny i zabierać im z ziemi cenne składniki odżywcze oraz wodę.

Krzak pomidorów uprawiany w doniczce.

Niektóre warzywa do ogrodu wymagają dodatkowych zabiegów – na przykład papryki i pomidory powinny być ogławiane, a w przypadku tych drugich konieczne jest także obrywanie wilków. Ważna jest także prewencja – ochrona roślin przed chorobami i szkodnikami – ponieważ lepiej zapobiegać niż później walczyć z zarazami czy inwazjami mszyc.

Jaki nawóz do przydomowego ogródka warzywnego?

Nawożenie ogródka warzywnego jest bardzo ważne, ponieważ zapewnia dostateczną ilość składników odżywczych zasadzonym roślinom. Zasilanie gleby należy rozpocząć już przed sianiem i wsadzaniem rozsad – warto stosować naturalne nawozy organiczne, czyli kompost i oborniki.

Rolę nawozu pełnią także przedplony i poplony, czyli rośliny wysiewane właśnie w celu zwiększenia zasobności ziemi w składniki odżywcze. Każde z warzyw w ogrodzie ma inne wymagania odnośnie nawożenia, jednak w przypadku amatorskiej uprawy można pokusić się na zastosowanie wieloskładnikowych mieszanek uniwersalnych, które zapewnią większości roślin wszystkie potrzebne minerały.

Jakie rośliny warto uprawiać obok siebie w ogródku przydomowym?

Przy doborze roślin powinno się pamiętać o zasadach łączenia gatunków. Niektóre warzywa wydzielają substancje, które mają korzystny wpływ na inne.

  • Marchew z cebulą – to najbardziej znany przykład udanego sąsiedztwa warzyw. Intensywny zapach cebuli sprawia, że z dala od marchewki trzyma się popularny szkodnik – połyśnica marchwianka. Z kolei obecność marchwi sprawia, że cebulę omija szkodliwa śmietka cebulanka. Tak więc warto cebulę i marchew uprawiać obok siebie.
  • Rzodkiewka z warzywami korzeniowymi (marchew, pietruszka) - rzodkiewka kiełkuje bardzo szybko - w ciągu tygodnia od wysiewu nasion. Stąd też warto wysiewać ją w jednym rzędzie z warzywami, które wschodzą powoli, na przykład marchew, pietruszka, pasternak czy por. Szybko kiełkująca rzodkiewka wskaże przebieg rzędów co ułatwia usuwanie chwastów z międzyrzędzi. Ponadto rzodkiewkę zbierzemy zanim inne warzywa się rozrosną. Dzięki temu optymalnie wykorzystamy powierzchnię grządki.
  • Czosnek z wieloma innymi roślinami – czosnek jest podstawowym przyjacielem ogrodnika i bardzo dobrym sąsiadem dla wielu roślin ogrodowych. Intensywnego zapachu czosnku nie lubi wiele szkodników, w tym ogromnie szkodliwe mszyce. Unikają go też szkodliwe nicienie glebowe. Warto też wykorzystać właściwości bakteriobójcze i grzybobójcze tego warzywa, które zawdzięczamy wysokiej zawartości związków siarki w soku i miąższu czosnku. Czosnek posadzony obok truskawek uchroni je przed szarą pleśnią, zaś posadzony w sąsiedztwie porzeczek, odstraszy ich szkodnika – wielkopąkowca porzeczkowego. Warto też czosnek sadzić obok pomidorów i pod drzewami owocowymi. Czosnek doskonale odstrasza norniki obgryzające pnie drzew, a posadzony pod brzoskwiniami, pomaga chronić je przed kędzierzawością liści. W ogrodzie ozdobnym posadźmy czosnek koło tulipanów i lilii, od których odstraszy nornice, a także w sąsiedztwie krzewów róż.
  • Pomidory z bazylią – obie rośliny użytkowane tylko razem dobrze smakują na talerzu ale też stanowią dobraną parę na grządce. Bazylia sprzyja pomidorom, gdyż odpędza od nich przędziorki, mszyce i mączlika szklarniowego. Przyciąga zaś pszczoły, co sprzyja zapyleniu kwiatów pomidora. Bazylię warto też sadzić obok ogórków, które chroni przed mączniakiem, pod drzewami moreli, zaś w ogrodzie ozdobnym - obok fuksji.
  • Fasola i brokuły z miętą – w tym zestawieniu mięta jest nie tylko smacznym ziołem, ale także rośliną skutecznie odstraszającą mrówki, niektóre owady latające czy pchełki ziemne.
  • Koper z warzywami kapustnymi – dzięki uprawie współrzędnej tych warzyw zmniejszamy ryzyko inwazji bielinka kapustnika na uprawie warzyw kapustnych. Szkodnik ten nie toleruje aromatu kopru.
  • Gorczyca z grochem – dzięki uprawie na jednej grządce tych roślin użytkowych unikniemy problemów ze szkodnikiem grochu pachówką strąkóweczką.

Których gatunków nie należy uprawiać obok siebie?

Fasola z czosnkiem, cebulą, kapustą lub burakami – nie jest wskazana uprawa w tej kombinacji, gdyż fasola hamuje wzrost tych warzyw.

  • Kapusta i rzodkiewka z pomidorami – należy unikać takiego połączenia upraw, gdyż kapusta i rzodkiewka opóźniają kwitnienie pomidorów oraz dojrzewanie owoców.
  • Pomidory z papryką i ogórkami – rośliny uprawiane współrzędnie rosną słabiej. Ponadto mają wiele wspólnych chorób i szkodników przez co są atakowanie w większym nasileniu.
  • Pomidory i ziemniaki – niewskazana jest uprawa tych gatunków w sąsiedztwie ze względu na zwiększone zagrożenie zarazą ziemniaka.
  • Cebula i fasola – oba gatunki źle czują się w swoim towarzystwie. Dodatkowo cebula w znaczny sposób spowalnia wzrost fasoli.

Teksti zdjęcia: Arleta Maciejewska