Kwiaty jadalne jako dodatek w kuchni

Kwiaty zdobią ogrody, wnętrza i stoły. Ale oprócz walorów estetycznych, wiele z nich ma także wartość kulinarną i zdrowotną. Coraz częściej pojawiają się w kuchni nowoczesnej i tradycyjnej, w restauracjach oraz domowych ogrodach. Kwiaty jadalne nadają potrawom wyjątkowy wygląd, aromat i smak.

Choć dla wielu osób wciąż brzmi to egzotycznie, jedzenie kwiatów ma długą tradycję i wiele praktycznych zastosowań. Jedzenie kwiatów ma długą historię. Już w starożytności Grecy i Rzymianie używali kwiatów róży, fiołków czy lilii do przygotowywania napojów i deserów. W Azji popularne były płatki chryzantem, lotosu i hibiskusa, wykorzystywane zarówno w kuchni, jak i w medycynie. W Polsce kwiaty pojawiały się w kuchni ludowej. Z płatków róży robiono konfitury, z mniszka wino, a z kwiatów bzu smażone racuchy. Choć później zwyczaj ten nieco zanikł, dziś ponownie powraca wraz z modą na naturalne, zdrowe jedzenie.

Kwitnące zdrowie

Kwiaty nie są już tylko ozdobą, ale pełnoprawnym składnikiem wielu dań. Nie tylko pięknie wyglądają, lecz także mają liczne właściwości prozdrowotne. Zawierają witaminy, zwłaszcza A, C i E, a także przeciwutleniacze, które wspomagają odporność i opóźniają proces starzenia. Niektóre gatunki, jak lawenda czy rumianek, mają właściwości uspokajające, a nagietek działa przeciwzapalnie. Natomiast fiołek i róża oczyszczają organizm. Co więcej, kwiaty są niskokaloryczne, więc mogą być doskonałym dodatkiem do lekkiej, wiosennej diety. Ich naturalny aromat pozwala ograniczyć użycie soli i cukru, czyniąc potrawy delikatniejszymi, ale pełnymi smaku. Wprowadzają na talerz kolor, zapach i oryginalność.

Smak zamknięty w płatkach

Do najpopularniejszych kwiatów, po które sięgają amatorzy gotowania należą róże, których płatki mają słodki smak i świetnie pasują do deserów, naleśników czy herbat. W zależności od odmiany mają nuty cytrusowe, owocowe lub miodowe. Nagietek ma lekko pikantny aromat i piękny, pomarańczowy kolor. Idealnie nadaje się do ryżu czy masła ziołowego. Ma on również właściwości przeciwzapalne i wspomaga gojenie ran. Chaber bławatek używany jest w formie surowej oraz suszonej do sałatek czy dekoracji. Można też przygotować z niego soki. Doskonale nadaje się do zabarwienia napoi, wódek czy likierów, nadając im niebieski kolor. Bratki i fiołki są delikatne i często służą do ozdabiania ciast i sałatek. Mają one smak podobny do smaku sałaty. Koniczyna łąkowa wykorzystywana jest jako składnik sałatek. Można je też smażyć w cieście. Mniszek pospolity jest doskonałym składnikiem syropów. Lawenda ma intensywny zapach i świetnie komponuje się z miodem czy cytryną. W kuchni śródziemnomorskiej popularne są też kwiaty cukinii, które można faszerować i smażyć.

Nie wszystkie są jadalne

Należy pamiętać, że nie wszystkie kwiaty są bezpieczne. Konwalia czy naparstnica, są trujące. Dlatego najlepiej używać tylko tych, które są oznaczone jako jadalne. Kwiaty z kwiaciarni nie nadają się do jedzenia, bo często są pryskane chemikaliami. Nie powinno się również używać kwiatów rosnących przy drogach. Najlepiej zbierać je z własnego ogrodu lub kupować w ekologicznych gospodarstwach. Kwiaty należy zbierać rano, kiedy są świeże i pełne aromatu. Przed użyciem trzeba je opłukać i osuszyć. Najczęściej wykorzystuje się same płatki, bez pręcików i słupków, które mogą mieć gorzki smak. Początkujący kucharze powinni zaczynać od niewielkich ilości. Niektóre kwiaty mają bardzo intensywny aromat i mogą zdominować potrawę. Warto eksperymentować, łącząc różne kolory i zapachy, by uzyskać niepowtarzalne efekty. Można je dodawać do sałatek, deserów, napojów, a nawet masła, serków czy zup. Świetnie wyglądają też zamrożone w kostkach lodu, które idealnie nadają się do napojów w gorące, letnie dni.

Kwiaty sprawiają, że dania wyglądają wyjątkowo. Kilka kolorowych bratków na talerzu z sałatką albo płatek róży na cieście potrafi całkowicie zmienić wygląd potrawy. Dzięki nim posiłek staje się bardziej elegancki, a przy tym naturalny. To doskonały sposób, by dodać codziennym daniom odrobiny fantazji i świeżości.

Kwiaty jadalne to nie tylko piękna ozdoba, ale też ciekawy składnik wielu potraw. Łączą w sobie smak, zapach i zdrowie. Ich stosowanie nie wymaga wielkich umiejętności, a może całkowicie odmienić codzienne gotowanie. Warto więc sięgnąć po naturę, dosłownie i w przenośni, i odkryć, że to, co piękne, może być również pyszne. Wprowadzenie kwiatów do kuchni to sposób na odkrywanie nowych smaków i większy szacunek do natury.

Tekst: Agnieszka Pacyna, doradca WODR w powiecie ostrzeszowskim

Zdjęcie: Maciej Zimnicki, Sekcja Promocji i Wydawnictw WODR