Domowy wyrób sera
W dobie zdrowego jedzenia coraz częściej sięgamy do źródeł i historii, poszukując inspiracji i przepisów. Warto wrócić do tego, co przed laty gospodynie potrafiły samodzielnie przygotować z mleka – pyszne domowe twarogi i sery.
Dawniej gospodynie robiły domowy ser o charakterystycznym smaku, wytwarzany ze świeżych, naturalnych składników. Każdy amator sera może w zaciszu własnej kuchni zmierzyć się z jego domowym wyrobem.
Opłacalność domowej produkcji serów
By przygotować 1 kilogram sera (mniej lub więcej – zależy od gatunku sera) musimy przygotować około 10 litrów mleka. Koszt zakupu mleka to około 25–30 złotych. Kilogram sera w sklepie to podobny lub większy wydatek, jeśli chodzi o sery z tak zwanej niskiej i średniej półki. Jednak rezultatem naszej pracy jest zdrowy, własnoręcznie przygotowany produkt bez sztucznych barwników, konserwantów i dodatków smakowych.
Najlepsze będzie świeże mleko od krowy. Można również zrobić ser z mleka ze sklepu, pod warunkiem jednak, że nie będzie to mleko posiadające oznaczenie UHT. Tak przetworzone mleko jest uboższe w wapń, co oznacza, że będzie trzeba uzupełnić jego ubytki dodając chlorek wapnia, czyli naturalną i bezpieczną dla organizmu sól wapniową.
Wyrabianie sera w domowych warunkach
Mleko należy zakwasić pod wpływem bakterii rozkładających laktozę (trzymając w ciepłym pomieszczeniu). W ten sposób powstanie kwas mlekowy, a następnie tak zwane zsiadłe mleko, które zawiera skrzep z białkami i tłuszczami oraz płynną, składającą się przede wszystkim z wody serwatkę. Jeśli do ścinania mleka wykorzystamy podpuszczkę, otrzymamy ser, który będzie wymagał dojrzewania.
Do wyrobu sera w domu potrzebne są podstawowe kuchenne sprzęty:
- sporej wielkości garnek,
- termometr,
- durszlak (lub forma serowarska),
- chusta do odcedzania.
W procesie produkcji może uczestniczyć cała rodzina. Produkcja trwa dość krótko i przyjemnie, zazwyczaj od godziny do kilku godzin (w zależności od gatunku sera). Pewne jest, że w kuchni unosić się będzie piękny zapach świeżego, słodkiego mleka. To świetny pomysł na przykład na udane weekendowe popołudnie!
Późniejszy czas solenia ("pływania" sera w roztworze soli) oraz dojrzewania, zależy już od gatunku i masy sera - może wynieść od tygodnia do nawet kilku lat.
Przetwórstwo mleka na poziomie gospodarstwa
Osobom chcącym zapoznać się bliżej z tematyką przetwórstwa mleka polecamy film instruktażowy z Centrum Doradztwa Rolniczego Oddział w Radomiu. W filmie przedstawiona została linia technologiczna, która pozwala na produkcję masła, jogurtów, serów twarogowych i dojrzewających. Omówione zostały etapy produkcji sera dojrzewającego od momentu dostarczenia mleka do przetwórni, aż do próżniowego pakowania w zakładzie. W filmie zamieszczono również przykład gospodarstwa ekologicznego zajmującego się przetwórstwem mleka na poziomie własnego gospodarstwa.
