Produkty pszczele – właściwości i zastosowanie
Produkty pszczele to nie tylko wszystkim znany miód. Oprócz tego słodkiego przysmaku, pszczoły wytwarzają również pyłek, pierzgę, mleczko, propolis oraz jad. Warto przyjrzeć się tym produktom, ponieważ mają one wiele cennych właściwości i pozytywnie wpływają na organizm człowieka.
Słysząc hasło „produkty pszczele” automatycznie nasuwa nam się na myśl miód pszczeli. Wszyscy znamy jego cenne właściwości. Stanowi on główny produkt w każdej pasiece. Nie każdy jednak wie, że pszczelarze pozyskują także inne dary natury wytwarzane przez pszczoły, do których należą mleczko pszczele, pyłek, pierzga, propolis i jad. Zachodzą między nimi subtelne różnice zarówno pod kątem składu chemicznego, jak i właściwości zdrowotnych oraz kosmetycznych.
Miód to podstawowy pokarm rodziny pszczelej, gromadzony przez pszczoły w celu przetrwania okresów niedoborów pokarmowych. Regulacją prawną definiującą miód jest Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 października 2003 roku.
Miód to naturalny, słodki produkt, wytwarzany przez pszczoły Apis mellifera poprzez łączenie własnych, specyficznych substancji z nektarem roślin lub wydzielin żywych części roślin albo wydalin owadów ssących soki żywych części roślin. Jest składowany, odparowywany i pozostawiony do dojrzewania w plastrach.
Miód dzielimy na nektarowy, spadziowy lub nektarowo-spadziowy.
Rodzaje miodów i ich właściwości
Miód nawłociowy jest często nazywany nektarem życia. Ma wyjątkowy słodko-gorzko-kwaśny smak. Powstaje z nektaru nawłoci, która kwitnie od sierpnia do późnej jesieni.
Właściwości lecznicze i zastosowanie:
- polecany w stanach zapalnych i zakażeniach dróg moczowych, kamicy nerkowej,
- wspomaga leczenie stawów i prostaty,
- niezastąpiony w infekcjach górnych dróg oddechowych,
- poprawia ukrwienie żył kończyn dolnych,
- działa moczopędnie i żółciopędnie oraz przeciwzapalnie,
- polecany osobom z nadciśnieniem,
- wzmocnienia pracę mięśnia sercowego,
- pomaga przy nadmiernym stresie i wyczerpaniu fizycznym organizmu,
- korzystnie wpływa na wygląd skóry.
Miód wielokwiatowy łączy w sobie niezwykłe właściwości nektaru różnych roślin, które pierwsze obudziły się na wiosnę – wierzby, klonu i mniszka lekarskiego. Jest lekki, odżywczy i bogaty w witaminy.
Właściwości lecznicze i zastosowanie:
- z uwagi na dużą zawartość fruktozy polecany dzieciom,
- wpływa na metabolizm i wspomaga oczyszczanie organizmu,
- jest lekkostrawny, wzmacnia organizm i odporność,
- dodaje energii i witalności,
- bardzo pomocny przy alergiach, katarze siennym i przeziębieniach.
Miód leśny jest zaliczany do miodów uniwersalnych. Łączy w sobie działania lecznicze miodów nektarowych i spadziowych. Pozyskiwany z roślin i drzew w najczystszej postaci.
Właściwości lecznicze i zastosowanie:
- w stanach wyczerpania fizycznego i psychicznego,
- przy infekcjach górnych dróg oddechowych,
- działa bakteriobójczo,
- pomaga w leczeniu chorób skóry oraz zaburzeń trawienia,
- podnosi odporność i ogólną kondycję organizmu,
- stosowany jest w schorzeniach serca i układu krążenia,
- zmniejsza szkodliwe działanie używek, takich jak kawa, herbata czy alkohol.
Miód akacjowy jest pozyskiwany wiosną z kwiatów rubinii akacjowej, nazywanej często „białą lipą”. Ma subtelny, słodki smak.
Właściwości lecznicze i zastosowanie:
- działanie antybakteryjne, które skutecznie wspomaga walkę z infekcjami,
- środek łagodzący na dolegliwości żołądkowe oraz układu pokarmowego,
- przy schorzeniach dróg oddechowych, oraz problemach skórnych,
- działanie odżywiające i nawilżające,
- w kosmetologii jako składnik maseczki odżywczej do skóry głowy oraz twarzy.
Miód lipowy jest pozyskiwany z kwiatów lipy. Smak ma dość ostry, lekko gorzkawy.
Właściwości lecznicze i zastosowanie:
- dolegliwościach górnych dróg oddechowych,
- działanie napotne, przeciwgorączkowe, przeciwskurczowe, przeciwkaszlowe i wykrztuśne,
- wspomaga leczenie zapalenia oskrzeli i zapalenia płuc,
- polecany jest w chorobach serca i układu krążenia, układu moczowego,
- działa łagodnie moczopędnie, skutecznie likwidując obrzęki oraz obniża ciśnienie,
- wspomaga leczenie schorzeń ginekologicznych.
Miód faceliowy jest nazywany często „miodem królewskim”. Nazwa tego miodu pochodzi od kwiatów facelii. To roślina z rodziny ogórecznikowatych. Kwiaty mają kolor fioletowy, niebieski lub biały. Miód ma lekko kwaskowy smak, delikatny, bardzo aromatyczny.
Właściwości lecznicze i zastosowanie:
- wpływa na obniżenie nadciśnienia tętniczego,
- posiada właściwości bakteriobójcze dzięki czemu zapobiega stanom zapalnym górnych dróg oddechowych,
- dzięki zawartej w miodzie cholinie chroni wątrobę,
- wspomaga leczenie chorób układu pokarmowego,
- pomocny przy leczeniu astmy oskrzelowej oraz miażdżycy,
- obniża toksyczne działanie używek.
Miód rzepakowy to odmiana miodu wiosennego. Jest pozyskiwany z rzepaku, który kwitnie około 3 tygodnie w maju. W smaku łagodny, nieco mdły i gorzkawy.
Właściwości lecznicze i zastosowanie:
- pomocny w stanach wyczerpania fizycznego i psychicznego,
- przy zapaleniu bakteryjnym gardła i błony śluzowej nosa,
- pomocniczo w schorzeniach nerek i układu moczowego, układu krążenia,
- wspomaga gojenie się wrzodów żołądka i dwunastnicy,
- pomaga w walce ze zgagą, mdłościami i wzdęciami,
- zalecany dla osób starszych i kobiet w okresie menopauzy,
- wykazuje działanie ściągające i przyspieszające gojenie ran.
Miód gryczany cechuje charakterystyczny kolor mocnej, ciemnej herbaty oraz ostry zapach.
Właściwości lecznicze i zastosowanie:
- pomocny w leczeniu nieżytów górnych dróg oddechowych,
- wspomaga leczenie miażdżycy,
- reguluje pracę wątroby oraz nerek,
- doskonały w walce z nadciśnieniem,
- nieoceniony w kosmetyce.
Miód słonecznikowy jest pozyskiwany jest z nektaru słonecznika, dzięki czemu wyróżnia się żółtym kolorem. Ma wyjątkowy słodki smak z delikatną kwaśną nutą.
Właściwości lecznicze i zastosowanie:
- polecany w stanach zapalnych i zakażeniach dróg moczowych oraz kamicy nerkowej,
- wspomaga leczenie przeziębienia oraz infekcji górnych dróg oddechowych,
- poprawia ukrwienie żył kończyn dolnych,
- pomaga przy nadmiernym stresie i wyczerpaniu organizmu,
- korzystnie wpływa na wygląd skóry,
- pomaga na brak apetytu.
Inne produkty pszczele
Pyłek kwiatowy pszczeli
Pyłek kwiatowy pszczeli, obok miodu, jest podstawowym pokarmem pszczół. Jest zbierany przez pszczoły z kwiatów, mieszany z nektarem, formowany w kuleczki i przenoszony na odnóżach. Kolor pyłku różni się w zależności od kwiatów, z których jest pobierany. Głównie bywa żółty i utrzymany w odcieniach tej barwy, ale może też być biały lub czarny.
Zastosowanie: Używany był jako suplement diety od setek lat. Nazywano go ambrozją bogów i fontanną młodości. Zawiera niemalże wszystkie niezbędne do rozwoju człowieka substancje.
Posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, antyoksydacyjne, przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Świetnie działa przeciwko promieniowaniu, jak również ma właściwości ochronne dla wątroby.
W ziarnach pszczelego pyłku kwiatowego pochodzącego z różnych gatunków roślin, stwierdzono obecność ponad 280 substancji. Do ich zasadniczych grup zalicza się białka i aminokwasy, lipidy i kwasy tłuszczowe, cukry, związki fenolowe, witaminy oraz biopierwiastki.
Średnia zawartość minerałów (w 100 gramach):
- Fosfor: 515,0 miligramów,
- Potas: 400,8 mg,
- Wapń: 163,7 mg,
- Magnez: 141,3 mg,
- Sód: 65,3 mg,
- Żelazo: 10,0 mg,
- Mangan: 9,0 mg,
- Cynk: 4,8 mg,
- Miedź, kobalt, nikiel: 1,4 mg.
Spożywanie: Najlepiej rozdrobnić w młynku do kawy lub blenderze. Można również rozpuścić w wodze, mleku lub soku. W celu zwiększania odporności zaleca się spożywanie około 20 gramów pyłku dziennie.
Mleczko pszczele
Mleczko pszczele to najcenniejszy produkty wytwarzany przez pszczoły i jedna z najbardziej złożonych substancji odżywczych, jakie możemy spotkać w przyrodzie. Pszczoły produkują mleczko w ograniczonej ilości, wyłącznie w celach żywieniowych. To pokarm przeznaczony do karmienia pszczelich larw w pierwszych dniach ich życia, ale przede wszystkim jedyna substancja, jaką przez całe życie spożywają pszczele matki. Mleczko pszczele posiada szereg właściwości prozdrowotnych i bardzo szerokim spektrum działania.
Właściwości prozdrowotne 100% czystego mleczka pszczelego określa się, badając stężenie kwasu 10-HDA, biologicznego markera, który odpowiada za antybakteryjne i odpornościowe właściwości mleczka.
Skład czystego mleczka pszczelego o zawartości 10-HDA minimum 2,2%:
- Woda: 66%,
- Węglowodany: 15%,
- Białka: 13-18%,
- Kwasy tłuszczowe: 3-6%,
- Substancje mineralne: 1,5%.
Poza tym: witaminy, acetylocholina, kwas 10-HDA (te dwa ostatnie składniki w naturalnej postaci występują prawie wyłącznie w mleczku pszczelim), royalactin, gamma-globulina, b-kompleks i pozostałe związki aktywne biologicznie.
Mleczko pszczele jest bogate w minerały, nienasycone kwasy tłuszczowe i wszystkie witaminy z grupy B. Zawiera między innymi białka, miedź, żelazo, cynk, wapń, siarkę, fosfor i krzem. Jest jednym z najlepszych naturalnych źródeł acetylocholiny, substancji wpływającej na efektywność i poprawę kondycji komórek mózgowych. W jego składzie znajdziemy ponad 250 składników aktywnych biologicznie!
Naturalne mleczko pszczele wspiera równowagę hormonalną organizmu. W zależności od zapotrzebowania ma wpływ na produkcję estrogenu, testosteronu, progesteronu, kortyzolu. Zawiera również Gamma-globulinę odpowiedzialną za skuteczną walkę z infekcjami i stymulację układu odpornościowego organizmu. W mleczku pszczelim znajdziemy także kwas tłuszczowy Omega-3.
Właściwości mleczka pszczelego:
- wpływa na obniżenie poziomu testosteronu i reguluje zaburzenia równowagi hormonalnej,
- odżywia i wzmacnia organizm, podnosi koncentrację i pobudza działanie mózgu,
- pozytywnie wpływa na budowanie odporności organizmu,
- pomaga w stanach zmęczenia fizycznego i psychicznego, w problemach ze stresem, koncentracją i pamięcią,
- przeciwdziała powstaniu infekcji dróg oddechowych i problemów gastrycznych,
- reguluje przemianę materii,
- polecany przy kłopotach z płodnością i laktacją, a także w trakcie menopauzy,
- ma pozytywny wpływ na wzrok oraz wątrobę,
- przyspiesza gojenie ciężkich ran,
- w kosmetyce: opóźnia starzenie skóry, pobudzając produkcję kolagenu.
Propolis
Propolis to naturalna mieszanina żywic, zbieranych przez pszczoły z pąków liściowych i pęknięć w korze różnych roślin. Zebrane z roślin żywice mieszane są przez pszczoły z wytwarzanym przez ich organizmy woskiem.
Pszczoły odkładają przerobiony materiał w ulu, gdzie jest stosowany do uszczelniania otworów i do ochrony - szczególnie przed mikroorganizmami i owadami - a także w celu zapewnienia matce aseptycznej przestrzeni do czerwienia, oraz do mumifikacji zabitych przez siebie intruzów.
Propolis może mieć zmienny wygląd i barwę w zależności od gatunków drzew, z jakich został zebrany przez pszczoły, a także w zależności od temperatury, w jakiej pszczelarz zbierał go z ula. Kit skrobany w zimnie będzie drobniejszy, a ten zbierany w lecie zwykle będzie w większych bryłkach.
Zidentyfikowano ponad 300 związków chemicznych, które mogą być obecne w propolisie. Skład propolisu jest zmienny w zależności od pochodzenia, klimatu i ekologii danego regionu, pory roku, a także od cech genetycznych matki. W przybliżeniu skład ten wygląda więc następująco:
- około 50% żywic (mamy tu kwasy fenolowe i flawonoidy; inaczej frakcja polifenolowa),
- około 30% wosku,
- około 20% pozostałe składniki, głównie zanieczyszczenia stałe, olejki eteryczne, pyłki i różne inne związki.
Obecnie propolis jest jednym z najważniejszych naturalnych produktów o znaczeniu farmakologicznym. Decydują o tym następujące jego właściwości: antyseptyczne, przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwzapalne, przeciwnowotworowe.
Przykłady, co można zrobić z propolisu:
- nalewkę spirytusową - przeciwko zakażeniom górnych dróg oddechowych, przeziębieniom, zakażeniom grypopodobnym,
- maść - przydatną w gojeniu ran, leczeniu wrzodów, trądziku, opryszczki zwykłej i narządów płciowych.
Pierzga pszczela
Pierzga pszczela (nazywana również chlebem pszczelim) jest wytwarzana z pyłku kwiatowego, który został przyniesiony do ula przez robotnice. Pszczoły powlekają go dojrzałym miodem i woskiem, wywołując procesy fermentacyjne. W ten sposób powstaje pierzga, która w porównaniu do pyłku zawiera o 60% więcej cukrów prostych oraz o 12% mniej białka.
Właściwości pierzgi:
- doskonała w leczeniu cukrzycy,
- wykazuje działanie antybiotyczne,
- pomocna w stanach wyczerpania, niedokrwistości, chorób jelit,
- podnosi ogólną odporność organizmu,
- pomaga na stres i bezsenność,
- wspomaga koncentrację, pamięć i korzystnie oddziałuje na wzrok,
- wykazuje działanie przeciwmiażdżycowe i regulujące poziom cholesterolu,
- w kosmetologii: eliminuje zmarszczki i rozstępy.
Pierzga powinna być dawkowana w mniejszych ilościach niż pyłek. Dorośli mogą przyjmować około 1 łyżeczkę dziennie, a dzieci mniejszą dawkę. Można ją mieszać z jogurtem, sokiem, miodem i innymi produktami żywnościowymi.
Jad pszczeli
Jad pszczeli jest nazywany również apitoksyną. Substancja ta jest wytwarzana przez pszczoły robotnice i matki, wywołuje bolesność po użądleniu. Biorąc pod uwagę skład chemiczny, jad jest kompleksem toksycznych peptydów i białek, stosowanych przez człowieka w lecznictwie oraz w kosmetologii.
Jad pszczeli znalazł zastosowanie w lecznictwie i kosmetologii. Można go znaleźć w składzie niektórych maści dedykowanych na problemy z układem ruchowym i kostnym.
Właściwości:
- pomaga przy zapaleniach stawów, reumatyzmie i artretyzmie,
- można go stosować w razie rwy kulszowej,
- pomaga w leczeniu łuszczycy, egzemy,
- poprawia wygląd cery po bliznach, przebarwieniach, trądziku,
- nazywany naturalnym botoksem,
- trwale i widocznie wygładza skórę, redukuje zmarszczki.
Produkty pszczele warto włączyć do codziennej diety, szczególnie, jeśli chcemy zadbać o swoje zdrowie i piękny wygląd lub wspomóc organizm w leczeniu chorób różnorodnego pochodzenia. Miód, pierzga, pyłek, mleczko, propolis i jad pszczeli wykazują silne działania antybakteryjne i wzmacniające, dlatego sięgnij po nie szczególnie w okresie obniżonej odporności, dobierając produkt do własnych upodobań.
