Wiosenne nawożenie azotem
Odpowiednio wykonane nawożenie wiosną ma ogromny wpływ na zdrowie i kondycję roślin, a także na wielkość i jakość plonu. Szczególnego znaczenia nabiera dostarczenie w tym okresie azotu, lecz nie jest to jedyny pierwiastek potrzebny roślinom na początku okresu wegetacji.
Wojna wywołana atakiem Rosji na Ukrainę wpłynęła na sektor rolniczy w Polsce i produkcję nawozów mineralnych. Efektem obecnej sytuacji jest znaczny wzrost cen nawozów oraz niepewność dostaw. Ceny nawozów mineralnych biją kolejne rekordy cenowe, a wielu rolników ogranicza ich stosowanie ze względu na rachunek ekonomiczny.
Naturalne nawożenie azotem
Azot to dziś jeden z najdroższych składników pokarmowych. Wielu rolników rozważa, w jakim stopniu można go zastąpić azotem pochodzącym z nawozów naturalnych. Szczególnego znaczenia nabiera właściwe gospodarowanie azotem, który jest na przykład w glebie, a także tym, który zasymilują gatunki bobowate oraz rośliny poplonowe.
Korzyści wynikające z uprawy tych poplonów to:
- wzbogacanie gleby w składniki pokarmowe z rozkładu resztek pożniwnych lub przyoranej całej masy zielonej,
- zacienienie gleby, poprawiając jej życie biologiczne przy jednoczesnym działaniu odchwaszczającym,
- zwiększenie biologiczne aktywności i żyzności gleby poprzez działanie strukturotwórcze uprawianych roślin,
- wzbogacenie gleby w azot z racji współżycia roślin motylkowych i strączkowych z bakteriami brodawkowymi, wiążącymi ten pierwiastek z powietrza,
- przechowywanie nadmiaru azotu w okresie jesiennym oraz ograniczenie jego przenikania do wód podziemnych, chroniąc je przed zanieczyszczeniem,
- ograniczenie wpływu erozji wodnej i wietrznej w przypadku pozostawienia ich w zasiewach mulczujących powierzchnię gleby na okres zimy.
Nawozy naturalne to kolejne cenne źródło azotu. Należy je zagospodarować efektywnie, aby wykorzystać zawarte w nich składniki pokarmowe i zminimalizować straty. Nawozy te są również cennym źródłem materii organicznej, niezbędnej do zapewnienia dobrej jakości gleby. Im wyższa zawartość materii organicznej w glebie, tym lepsza jej aktywność mikrobiologiczna, struktura i wyższa zdolność zatrzymywania wody. Nawozy zawierają większość składników niezbędnych dla prawidłowego wzrostu i odżywiania roślin. Są to zarówno makro- i mikroelementy, a ich dostępność w tych nawozach jest zróżnicowana. Wszystko zależy od tego, ile substancji organicznej zawiera dany nawóz. Przykładowo, jeśli obornik ma suchą masę (s.m.) 30%, to 80% z niej stanowi materia organiczna. Gnojowica natomiast, jeśli ma s.m. 6%, to 70% z niej stanowi materia organiczna. Gnojowica ma jednak tę przewagę, że działa bezpośrednio po zastosowaniu, a to dzięki zawartości azotu amonowego. Każdy z tych nawozów ma jednak także długofalowe działanie właśnie dzięki azotowi organicznemu, który uwalnia się stopniowo.
Racjonalne gospodarowanie nawozami naturalnymi to nie tylko terminy i dawki, kiedy i w jakim czasie je stosujemy. Terminy stosowania nawozów przedstawia poniższa tabela.
| Rodzaj gruntów | Nawozy azotowe mineralne i naturalne płynne | Nawozy naturalne stałe |
|---|---|---|
| Grunty orne | 1 marca - 20 października | 1 marca - 31 października |
| Grunty orne na terenie gmin objętych wykazem stanowiącym załącznik numer 2 do Programu | 1 marca - 15 października | |
| Grunty orne na terenie gmin objętych wykazem stanowiącym załącznik numer 3 do Programu | 1 marca - 25 października | |
| Uprawy trwałe | 1 marca - 31 października | 1 marca - 30 listopada |
| Uprawy wieloletnie | ||
| Trwałe użytki zielone |
Pogoda ma decydujące znaczenie. Opady, wiatr, temperatura, wilgotność powietrza czy ciśnienie atmosferyczne mają wpływ na wegetację roślin. Pogoda determinuje również wszystkie prace, które wykonujemy na polach – to od warunków atmosferycznych zależy bowiem, czy ich wykonanie będzie możliwe.
Sucha i mroźna aura w marcu spowodowała znaczne przesuszenie wierzchniej warstwy gleby. W takich warunkach nie widać właściwego efektu nawożenia nawozami mineralnymi. Rozwiązaniem może być nawożenie płynne.
W okresach suszy forma płynna działa szybciej niż nawozy granulowane. Bardzo dobrze sprawdzają się nawozy w postaci roztworu wodnego saletrzano-mocznikowego. Stosując równocześnie azot w kilku formach efekt będzie natychmiastowy, a zarazem długotrwały, przez co rośliny mogą pobierać azot przez cały okres wegetacyjny.
