Zbliżenie na dwie białe główki rzepy z łodygami.

Rzepa — zastosowanie, właściwości zdrowotne, składniki odżywcze

Rzepa w ostatnim czasie stała się dość popularnym i lubianym warzywem. Jest bombą witaminową i zajmuje coraz więcej miejsca w jadłospisie osób dbających o zdrowie. Rzepa, zarówno czarna jak i biała, zawiera bardzo dużo cennych składników odżywczych, a jej regularne spożywanie jest bardzo zalecane.

Rzepa, czyli kapusta właściwa, należy do rodziny kapustowatych. Spożywać można zarówno jej część podziemną jak i nać, która również jest jadalna. W naszym kraju jest uprawiana dla celów kulinarnych oraz jako pasza dla zwierząt domowych. W zależności od odmiany rośliny korzeń ma różne barwy, na przykład czarną, ciemnoczerwoną albo czerwoną. Środek tego warzywa zazwyczaj jest biały lub żółty. Największą popularnością w kuchni cieszy się rzepa biała oraz rzepa czarna.

Składniki odżywcze rzepy

Warzywo to jest bardzo bogate w składniki odżywcze. Najważniejsze to:

  • błonnik, który wspomaga wspomagający procesy trawienne,
  • białka, roślina szczególnie polecana dla wegetarian i wegan,
  • węglowodany,
  • witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B4, B5, B6, B9) odpowiedzialne za funkcjonowanie układu nerwowego,
  • witamina C,
  • witaminę K,
  • antyoksydanty
  • mikroelementy, na przykład magnez, żelazo, fosfor, potas i cynk,
  • olejki eteryczne,
  • związki z grupy glikozynolanów,
  • fitoncydy.

Składniki te występujące w rzepie są korzystne dla zdrowia, wspierają naturalne procesy immunologiczne i chronią przed wieloma schorzeniami.

Właściwości zdrowotne rzepy

Jedzenie rzepy jesienią i zimą pomoże ochronić nas przed przeziębieniem i grypą.

Rzepa ma również działanie antybakteryjne i przeciwwirusowe oraz poprawia funkcjonowanie układów, takich jak: trawienny, wydalniczy czy krwionośny. Powoli przeżuwana może wpływać na złagodzenie bólu gardła. Ma zastosowanie zarówno przeciwbólowe, jak i rozkurczowe, przeciwzapalne, przeciwreumatyczne oraz przeciwcukrzycowe.

Wpływa pozytywnie na kondycję włosów, skóry głowy, ciała oraz paznokci. Jedzenie rzepy jest także polecane dla osób z anemią, ze względu na dużą ilość żelaza zawartego w tym warzywie.

Rzepa chroni przed jedną z poważniejszych chorób cywilizacyjnych, czyli przed cukrzycą, gdyż zawiera w sobie antyoksydanty oraz związki wychwytujące insulinę. Czarna rzepa obniża ryzyko zachorowania na nowotwory.

Ekstrakty z rzepy wpływają pozytywnie na trawienie, przyspieszają perystaltykę jelit. Jest to związane z wysoką zawartością błonnika w warzywie. Rzepa wspomaga również produkcję żółci i odkaża układ pokarmowy.

Czarna rzepa jest wykorzystywana w produkcji lekarstw na wątrobę — to na jej bazie produkowany jest raphacholin, który wspomaga pracę tego narządu. Warzywo to wspiera także funkcjonowanie woreczka żółciowego.

Wysoka zawartość witaminy A i C w białej rzepie to duże wsparcie dla oczu. Kwas askorbinowy chroni oczy przed wpływem promieniowania słonecznego, a witamina A zapobiega tak zwanej kurzej ślepocie.

Zawarta w rzepie luteina wspomaga oczy zmęczone pracą przed komputerem lub długą jazdą samochodem co w obecnych czasach nie jest bez znaczenia. Wspomaga również leczenie jaskry.

Rzepa w kuchni i kosmetyce

Ze względu na walory smakowe stosowana jest najczęściej do wykonywania różnego rodzaju sałatek, ponieważ doskonale komponuje się z innymi warzywami. Spożywać ją można zarówno na surowo jak i w formie gotowanej, smażonej czy pieczonej.

Można ją zastosować przy produkcji wszelkiego typu nalewek oraz przetworów. Można po prostu zetrzeć z oliwą i stosować jako dodatek do wielu potraw.

Dodatkowo jej niska zawartość kalorii, powoduje że może stanowić zdrową przekąskę dla osób na ścisłej, redukcyjnej diecie. Sto gramów rzepy zawiera około trzydziestu kilokalorii.

Jej oryginalny, ostry smak może być dla jednych atrakcyjny, lecz dla innych już nie. Dlatego można poprawić jej walory smakowe na przykład dodając miód do soku z rzepy.

Jednak pamiętajmy, że rzepa może też uczulić osoby ze skłonnością do alergii, dlatego takie osoby muszą uważać na spożywanie tego warzywa. Dodatkowo rzepy nie powinny jeść osoby z niewydolnością serca, niewydolnością nerek, nadkwasotą żołądka lub nieżytem jelita cienkiego.

Wyciąg z rzepy jest składnikiem wielu odżywek i szamponów, nadaje włosom blask. Rzepa pobudza mieszki włosowe, wspomaga walkę z łupieżem i przetłuszczającą się skórą głowy. Jest doskonałą odżywką dla słabych włosów, hamując ich wypadanie. Jedząc rzepę możemy poprawić sobie stan skóry, włosów, paznokci oraz cerę trądzikową.

Tekst: Izabela Grzesiak