Widok z lotu ptaka na bazę w Sielinku, należącą do Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu. Widać zielone pola oraz budynki mieszkalne.

Katalog płatności bezpośrednich w Polsce

W każdym roku działalności, rolnik, który chce otrzymać dofinansowanie, musi sprostać dokumentacji oraz warunkom przyznawania dotacji. W Polsce istnieje siedem kategorii płatności bezpośrednich, będących obecnie dużą pomocą dla producentów rolnych.

Przed rolnikami kolejny etap składania wniosków o dopłaty obszarowe. Wnioski, podobnie jak w poprzednim roku, składać będzie można jedynie drogą elektroniczną przez Internet za pomocą aplikacji eWniosekPlus. Adekwatnie do zeszłego roku nie będzie również możliwości złożenia oświadczenia o braku zmian w gospodarstwie. Nie należy również oczekiwać, że na adres beneficjenta zostanie wysłany materiał graficzny.

Katalog realizowanych w Polsce płatności obejmuje 7 kategorii: jednolita płatność obszarowa, płatność z tytułu praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska, płatność dla młodych rolników, płatność dodatkowa, płatności związane z produkcją, płatności w ramach przejściowego wsparcia krajowego oraz system dla małych gospodarstw. Każda z nich skierowana jest do konkretnej grupy odbiorców spełniających dedykowane im wymagania.

Rodzaje i opis płatności

Jednolita płatność obszarowa przyznawana jest do każdego hektara kwalifikującego się do dopłaty na dzień 31 maja roku, w którym składany jest wniosek. Oznacza to, iż dana ziemia musi być w dobrej kulturze rolnej. Musi być uprawiana, jeśli rolnik chce zgłosić ugór – może to zrobić raz dla danej działki, ponadto ziemia musi być przygotowana do uprawy. Nie ma możliwości składania wniosku na zaniedbane, zarośnięte tereny. Ziemia musi być w posiadaniu rolnika, to znaczy nie musi stanowić jego własności. Może być dzierżawą zarówno długo jak i krótko terminową, ustną bądź pisemną. Dopłata należy się osobie, która uprawia ziemię. Bardzo istotnym jest fakt, że dopłaty przysługują do powierzchni minimum 1 hektara. Powierzchnia pojedynczej działki stanowi natomiast minimum 0,1 ha.

Płatność z tytułu praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska to tak zwana płatność za zazielenienie. Płatność ta wypłacana jest do każdego hektara, do którego rolnik ubiega się o jednolitą płatność. Warunkiem jej otrzymania jest realizacja praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska. Najważniejsze czynniki to utrzymywanie trwałych użytków zielonych (TUZ), dywersyfikacja upraw i utrzymywanie obszarów proekologicznych.

Płatność dla młodych rolników przyznawana jest osobom, które w dniu występowania po nią nie ukończyły 40 lat oraz nie prowadzą gospodarstwa dłużej niż 60 miesięcy. Przysługuje ona maksymalnie do 50 ha. Pierwszy wniosek musi być złożony w ciągu pięciu lat od daty rozpoczęcia działalności rolniczej.

Płatność dodatkowa – redystrybucyjna – przysługuje wszystkim rolnikom do każdego hektara od 3,01 do 30. Nie przysługuje małym gospodarującym o powierzchni mniejszej niż 3 ha.

Płatności związane z produkcją – do tej grupy zaliczamy płatności związane do powierzchni upraw oraz płatności związane do zwierząt. Uprawy, do których można starać się o dopłatę to: buraki cukrowe, ziemniaki skrobiowe, truskawki, chmiel, rośliny strączkowe na ziarno, rośliny pastewne, pomidory, len oraz konopie włókniste. Każda z tych grup ma poszczególne wymagania, które należy spełnić. Płatności związane do zwierząt: bydło (samica w wieku do 24 miesięcy i każdy samiec przy założeniu, że na 1 sztukę można występować wyłącznie 2 razy), krowy (samica w wieku minimum 24 miesiące), owce i kozy. Analizując dopłaty do bydła i krów należy pamiętać, że rolnik musi posiadać minimum 3 sztuki zwierząt w danej grupie. Dopłata przysługuje maksymalnie do 20 sztuk. Beneficjent zobowiązany jest do posiadania zwierząt zadeklarowanych we wniosku minimum przez 30 dni od daty jego złożenia. Niedotrzymanie tego terminu niesie za sobą konsekwencje w postaci odmowy wypłaty świadczenia.

Płatność w ramach przejściowego wsparcia krajowego to płatność niezwiązana do tytoniu.

Stawki płatności bezpośrednich za rok 2021 określone w rozporządzeniach Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi:

Rodzaje płatności bezpośrednich

Stawki płatności bezpośrednich
za rok 2021

 Jednolita płatność obszarowa

487,62 zł/ha

 Płatność za zazielenienie

327,26 zł/ha

 Płatność dodatkowa

184,54 zł/ha

 Płatność dla młodego rolnika

308,59 zł/ha

 Płatność do bydła

336,73 zł/szt.

 Płatność do krów

426,51 zł/szt.

 Płatność do owiec

114,47 zł/szt.

 Płatność do kóz

51,56 zł/szt.

 Płatność do roślin strączkowych na ziarno

685,70 zł/ha

 Płatność do roślin pastewnych

457,46 zł/ha

 Płatność do chmielu

2 087,75 zł/ha

 Płatność do ziemniaków skrobiowych

1 210,32 zł/ha

 Płatność do buraków cukrowych

1 547,13 zł/ha

 Płatność do pomidorów

3 371,12 zł/ha

 Płatność do truskawek

1 313,93 zł/ha

 Płatność do lnu

558,70 zł/ha

 Płatność do konopi włóknistych

198,05 zł/ha

 Płatność do tytoniu - grupa Virginia 

3,18 zł/kg

 Płatność do tytoniu - pozostały tytoń

2,25 zł/kg

Kurs euro, ogłoszony przez Europejski Bank Centralny, według którego obliczone zostały stawki płatności bezpośrednich za rok 2021 wynosi 4,6197 zł za 1 EUR.

Termin składania wniosków o dopłaty obszarowe jest stały – od 15 marca do 15 maja. W ostatnich latach z uwagi na zmianę w składaniu wniosków z formy papierowej na elektroniczną termin ten ulegał wydłużeniu o miesiąc. Nie wiadomo jeszcze jak będzie w tym roku.

Obecne czasy nie są korzystne dla rolników i prowadzonej przez nich produkcji. Ceny nawozów osiągają horrendalne wartości, a koszty wytworzenia zdecydowanie przewyższają przychody ze sprzedaży. W tej sytuacji dopłaty bezpośrednie stanowią duży zastrzyk gotówki, niejednokrotnie pozwalający utrzymać bilans gospodarstwa na plusie.

Magdalena Brzeźnicka