Rachunkowość jako narzędzie wspierające rozwój gospodarstwa rolnego

W ramach działań informacyjnych mających na celu zachęcenie rolników do prowadzenia rachunkowości w gospodarstwach rolnych Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi podjęło się promocji korzyści wynikających z prowadzenia uproszczonej rachunkowości w gospodarstwach rolnych.

Rachunkowość to narzędzie wspierające rozwój gospodarstwa rolnego. Dobrze prowadzona rachunkowość ułatwia podejmowanie uzasadnionych decyzji, umożliwia lepszą kontrolę kosztów i zysków.

Od wejścia Polski do Unii Europejskiej realizowana jest rachunkowość rolna w systemie zbierania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych Polski FADN (ang. Farm Accountancy Data Network), który w 2025 został przekształcony w sieć danych dotyczących zrównoważenia gospodarstw rolnych Polski FSDN (ang. Farm Sustainability Data Network), w którym w Wielkopolsce uczestniczy 1256 gospodarstw rolnych. Rolnicy mają także możliwość skorzystania z Narzędzia do oceny ekonomicznej gospodarstwa rolnego, w skrócie NOE.

System FADN ma istotne znaczenie zarówno gospodarcze, jak i społeczne, a także stanowi cenne narzędzie wspierające doradztwo rolnicze oraz codzienną działalność rolników.

System FADN umożliwia gromadzenie i analizowanie danych rachunkowych z reprezentatywnej próby gospodarstw rolnych, co pozwala na:

• ocenę efektywności ekonomicznej gospodarstw (dochodowości, kosztów produkcji, struktury kosztów w różnych typach gospodarstw),
• wskazanie kierunków rozwoju, modernizacji i specjalizacji gospodarstw rolnych,
• analizę opłacalności poszczególnych kierunków produkcji,
• wspieranie procesów decyzyjnych związanych z polityką rolną oraz planowaniem rozwoju sektora rolno-spożywczego,
• lepsze dopasowanie wsparcia publicznego (dzięki zebranym danym łatwiej jest określić, które grupy gospodarstw potrzebują wsparcia).

System FADN przyczynia się do kształtowania świadomości ekonomicznej wśród rolników, co sprzyja podejmowaniu działań zwiększających efektywność gospodarowania, co może przyczynić się do poprawy sytuacji dochodowej rolników poprzez dostęp do analiz kosztów i przychodów (pomaga określić, które gałęzie produkcji są najbardziej rentowne, a które wymagają zmian lub wsparcia).

System stanowi istotne wsparcie merytoryczne dla doradców, umożliwiając im przygotowanie rekomendacji opartych na rzeczywistych danych liczbowych, co znacząco podnosi jakość doradztwa świadczonego na rzecz gospodarstw rolnych.

Dzięki uczestnictwu w Systemie FADN rolnicy:

• otrzymują dostęp do usystematyzowanych danych o strukturze kosztów i dochodów swojego gospodarstwa,
• mogą efektywniej planować rozwój i podejmować decyzje inwestycyjne,
• otrzymują możliwość benchmarkingu i porównania gospodarstw (mogą porównywać swoje wyniki z gospodarstwami o podobnym profilu, co pozwala na lepsze decyzje inwestycyjne i zarządcze),
• otrzymują dostęp do darmowego doradztwa.

System FADN jest narzędziem wielofunkcyjnym, mogącym służyć zwiększaniu konkurencyjności i rentowności gospodarstw, a jego wykorzystanie w praktyce sprzyja profesjonalizacji zarządzania w rolnictwie.

Podsumowując, System FADN ma istotne znaczenie gospodarcze i społeczne, jest niezwykle użyteczny w pracy doradczej oraz jako narzędzie wspomagające zarządzanie gospodarstwem rolnym przez rolników w sposób świadomy i efektywny.

Tekst: Jarosław Marcinkowski, Dział Ekonomiki i Zarządzania Gospodarstwem Rolnym

Grafika: MRiRW